ما در مقاله قبلی در مورد ویراستاری و انواع آن صحبت کردیم، اگر مقاله قبلی ما را مطالعه نکردید حتماً توصیه میکنیم مقاله با نام «ویراستاری چیست؟» را مطالعه کنید. در این مقاله قصد داریم در مورد صفحهآرایی صحبت کنیم، لطفا تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
صفحهآرایی چیست؟
صفحهآرایی هنر انتخاب فونت، اندازه کلمات، فواصل خطوط، فاصله از حاشیهها، زیباسازی و طراحی گرافیکی صفحات، جاگذاری مناسب عکسها و … میباشد. بهطور کل میتوان گفت که صفحهآرایی به مجموعه عملیات قبل از آماده سازی چاپ نشریه میگویند. انتخاب مناسب رنگها جهت چاپ باکیفیت، دید خلاقانه و طراحی قوی از دیگر فاکتورهای یک صفحهآرایی مناسب است.
به عبارت دیگر صفحهآرایی هنر جذب توجه مخاطب به مطالب نوشته شده و همچنین افزایش توجه او به همراه ایجاد اشتیاق در دنبال کردن موضوع است که این مهم به دست نمیآید مگر با با شناخت مخاطب!
هدف از صفحهآرایی
هدف از صفحهآرایی در نوشتهها بالا بردن سرعت و میزان انتقال مفهوم متن و تصویر به مخاطب میباشد. در صفحهآرایی با چیدمان مناسب مطالب و تصاویر، ارتباط بین مفاهیم و مخاطب به سادهترین صورت برقرار میشود. صفحهآرایی هر اثر بازتاب دهنده موضوع کتاب، مجله و یا مقاله است. بهطور کلی صفحات هر کتاب باید با توجه به قطع، موضوع و مخاطب، چهارچوب و پاراگراف بندی مناسب را داشته باشد تا بیننده را جذب کند.
مواردی که در صفحهآرایی مهم است
۱- مخاطب محوری در صفحهآرایی
۲- اندازه کاغذ
۳- قلم
۴- اندازه قلم
۵- انتخاب قلم
مخاطب محوری در صفحهآرایی
ازآنجاکه هدف یک کار گرافیک، انتقال اطلاعات مشخصی به مخاطب است، صفحهآرایی (صفحه بندی) باید با توجه به خصوصیات مخاطب انجام شود. مثلاً صفحهآرایی یک کتاب برای کودکان با صفحهآرایی برای بزرگسالان متفاوت خواهد بود. به همین دلیل نوع و اندازهی حروف، استفاده از تصویر، ابعاد صفحه و… باید متناسب با مخاطب کودک، نوجوان یا بزرگسال منظور شود. علاوه بر این، باید شخصیت صفحهآرایی، باشخصیت مخاطب تناسب داشته باشد. بهطور مثال، صفحهآرایی برای کودکان شادتر و پرتحرکتر و در مقابل صفحهآرایی برای بزرگسالان رسمیتر و جدیتر است.
اندازه کاغذ
بهتر است برای جلوگیری از هدر رفتن سرمایه، ابعاد کار بر اساس اندازه کاغذ سازماندهی شود. برای استفاده از حداکثر فضای کاغذ میتوان انواع مختلفی از تقسیمات را انجام داد، ولی مرسومترین تقسیمات، تقسیمی است که در هر بار تقسیم، اندازه کاغذ نصف دفعه قبل میشود. این تقسیم برای سه قطع رایج، یعنی رقعی، وزیری، رحلی به کار میرود. قطع مرسوم دیگر قطع خشتی است. در این قطع، کاغذ یک بار به سه قسمت و در نوبت بعد به دو قسمت تقسیم میشود.
قلم
تمام حروف الفبای بزرگ و کوچک با مجموعه کامل اتصالات، علائم، نشانههای آوا، هجا و اعداد حروف وسط، علائم دستوری و همه آن چیزهایی که لازم است تا هر گفتار و اندیشهای را بدون کم و کاست تبدیل به یک متن نوشتاری کند و برای تایپ و چاپ لازم هستند را قلم یا فونت مینامند.
اندازه قلم
اگر مجموعه حروف الفبای یک قلم را در یک سطر و بین دو خط موازی تایپ کنیم، طوری که لبه بالایی حرف «آ» و لبه پایینی حرف «م» حدفاصل این دو خط باشد، وقتی بگوییم قلم پوینت ۱۰، یعنی فاصلهی این دو خط ۱۰ نقطه است.
انتخاب قلم
انتخاب نوع و اندازه قلم در صفحهآرایی، با قصد انتقال اطلاعات نوشتاری صورت میگیرد. وقتی قصد، انتقال اطلاعات است؛ آن قلمی مناسب است که راحتتر و سریعتر خوانده شود. علاوه بر این، طول و فاصله سطرها و کلمات باهم نیز، در این امر مؤثر هستند. برای مثال، وقتی طول سطر زیاد و فاصله سطر کم میشود، خواننده سطرها را گم میکند که این با راحتتر و سریعتر بودن در تضاد است.
ارزش خاکستری در صفحهآرایی
فضاهای مثبت و منفی در صفحهآرایی شامل متن و تصویر که فضای مثبت صفحه هستند و حاشیههای اطراف متن و فضای بین نوشتار و تصاویر فضای منفی صفحه را پدید میآورند. چینش این دو فضا میتواند ترکیب بندی مناسبی را به وجود بیاورد. از کنار هم قرار گرفتن کلمات یک سطر به وجود میآید و از کنار هم قرار گرفتن سطرها زیر یکدیگر ستون به وجود میآید.
ستونها در صفحهآرایی همچون دیگر عناصر، دارای ارزش بصری هستند و سطح را در صفحه ایجاد میکنند. این سطح بهتناسب اندازه حروف، نوع فونت و فاصله بین سطور، خاکستریهای متفاوتی را به وجود میآورد که به آن ارزش خاکستری میگویند.
هنگامی که یک ستون با اندازه فونت بزرگ و فاصله کم بین سطرها ساخته شده باشد، خاکستری تیره در صفحه به وجود میآید و هنگامی که یک ستون با همان فونت در اندازه کوچک و فاصله بین سطرهای زیاد در صفحه قرار گیرد خاکستری روشن در صفحه به وجود میآید. حال با دانستن این نکته بهتر است برای ایجاد سطح خاکستری مطلوب در یک صفحه دقت بیشتری در انتخاب نوع فونت، اندازه فونت، اندازه سطرها و فاصله بین سطرها داشته باشیم.
برای مثال در شکل سمت چپ با توجه به فاصله کم بین سطرها و ستونها خاکستری تیره و شکل سمت راست به خاطر وجود فضای منفی بیشتر خاکستری روشن است.
ترکیببندی در صفحهآرایی
ترکیببندی به معنی قرار گرفتن اجزاء مختلف در کنار هم و تشکیل یک «کل» است. در یک صفحهآرایی خوب محل قرارگیری اشیاء در توازن و تعادلی با یک دیگر قرار دارند که حس مطلوبی به بیننده القاء میکنند. با جابجایی اجزاء مختلف در صفحهآرایی خوب میتوانید به این حس خوب که همان حس زیبایی است دست پیدا کنید. در یک طراحی صفحهآرایی زیبا، ترکیب تصاویر، خطوط، متون، رنگها، سایهها، شفافیت تصاویر و غیره بهصورت متوازن در کنار یکدیگر جای گرفتهاند.
یکی از روشهای مفید جهت ایجاد ترکیببندی مناسب، روش تقسیم بندی سهتایی است. به این صورت که در نرم افزار با استفاده از خطوط راهنما، کادر را به سه قسمت مساوی عمودی و افقی تقسیم بندی میکنید. از محل برخورد این خطوط میتوان بهعنوان نقاط اصلی استفاده کرده و اجزاء مهم را در آن قرار داد.
گذشته از تمام این حرفها، یک طراح نیازمند دانش و مبانی هنرهای تجسمی و گرافیک جهت یک صفحهآرایی مناسب و زیبا است. این دانش است که به هنرمند طراح میآموزد تا ترکیب عناصر ملموس مانند، خط، سطح، متن، تصویر، اندازه، شکل، رنگ، تیرگی و روشنی، به همراه کیفیت خاص دیداری آنها از قبیل تناسب، تعادل، هماهنگی و کنتراست که باعث مستحکم شدن اثر تجسمی میشود را بهراحتی به کار گیرد و یک اثر جذاب و گیرا خلق کند.
نمونههایی از صفحه آرایی در زیر مشاهده میکنید:
از اینکه تا انتهای مقاله با ما همراه بودید از شما سپاسگذاریم. لطفاً شما هم تجربیات و نظرات خودتان را در رابطه با صفحهآرایی از بخش دیدگاهها با ما به اشتراک بگذارید.